De rode draad in mijn boek "Overheid + Markt" is rekenschap omdat het de sleutel vormt voor veel van de probleemdossiers in ons land. In de Franstalige vertaling van mijn boek wordt dat "reddition des comptes" en in het Engels is er de term "accountability". De dubbele betekenis van correcte rekeningen enerzijds en aansprakelijkheid anderzijds komt dus voor in meerdere talen. Van oudsher was de opvatting dat als macht erin bestaat te handelen, diegene die de handeling controleert dezelfde mate van macht uitoefent.
Net voor de Glorieuze Revolutie richtte het Engels parlement ondanks felle tegenstand de "Accounts Commission" op. Tegelijkertijd groeide het inzicht dat de transparantie het draagvlak vergrootte voor het bestuur. Frankrijk waar er geen enkele transparantie was over de rekeningen waren er in die tijd niet anders dan belastingsopstanden. Dit terwijl het Engelse belastingsniveau dat van Franrkrijk fors overtrof. Toen meer dan 100 jaar later Jacques Nekker het boek "Compte rendu au roi " publiceerde in 1781 was het een grote bestseller. Er was grote vraag naar openbaarheid inzake de ontvangsten en uitgaven van de staat. Necker zelf stelde dat er geen beter middel was om geruchten en kwaadwillige leugens te bestrijden dan dergelijke openbaarheid: "to constantly make a mystery of the state of finances breeds mistrust". n1
Na de Franse revolutie stelde de "Verklaring van rechten van de mens en de burger" dat de gemeenschap het recht heeft om van elke publieke agent een rekening van zijn administratie te verkrijgen. De burger heeft bij recht van zijn bijdrage aan de staatsfinanciën te weten tot welke aanwending het krijgt.
