Aan dovemansgesprekken hebben we niets, aan dialoog en transparantie wel

 

Aan dovemansgesprekken hebben we niets, aan dialoog en transparantie wel

Er bestaat discussie tussen experten over het beste gezondheidsmanagement in de coronacrisis en dat lijkt op zich heel normaal. Helaas zien we ook nogal eens dovemansgesprekken waarbij de positie van de ander niet altijd correct wordt voorgesteld. Experten hoeven geen politiek kamp te kiezen, journalisten geen expertenkamp (mocht dat al bestaan). Want dan dreigen politici verweesd alle kanten uit te kijken. Een en ander kan doen vergeten dat de meeste experten het over heel veel zaken eens zijn (En aub, laat de experten vooral uitkomen voor wat ze echt denken). Hoe beter het beleid rond snel testen, mondkapjes en contact-tracing, hoe minder er gegrepen moet worden naar zware vrijheidsbeperkingen die ook grote economische gevolgen hebben. Na de rampzalige bestellingen van mondmaskers, onvoldoende testcapaciteit en contact-tracing zien we nu ook veel onbeantwoorde vragen rond de teststrategie inzake de scholen. Er is meer evenwicht nodig: aan de bevolking kan meer gevraagd worden, mits de politiek haar eigen huishouden beter op orde heeft. 

Het zou ook meer helderheid brengen indien men publiek communiceert over welke drempels men hanteert om bepaalde maatregelen te verstrengen. Vandaag lijkt een cyclus van grote onrust een soort routine (al dan niet middel) te worden, wat toch erg onwenselijk is. Een tactiek die angst hanteert om mensen tot beter gedrag te dwingen houdt belangrijke risico’s in. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Duidelijkheid en discipline gaan hand in hand.

In de dovemansgesprekken zien we ook een zeker onbegrip over de gezondheidseconomische analyse van de crisis. Het is een misverstand dat de gezondheidseconomie als discipline zich blindstaart op louter de krimp van economische activiteit door Covid19. Ze houdt net een zicht op het hele plaatje zoals de onderdetectie van andere pathologieën tijdens de lockdown, sociale en psychologische effecten, Wel moet toegegeven worden dat we vandaag al die effecten niet zomaar precies kwantitatief in kaart kunnen brengen. De onzekerheid speelt met name ook in wat de zogenaamde “counterfactual” is: hoe zou de economie presteren zonder bepaalde maatregelen? Uiteraard is er geen afweging tussen economie en gezondheid als die “counterfactual” goed begrepen wordt. Er is wel een afweging tussen maatregelen die werken en die het niet doen. Die onzekerheid geeft uiteraard ook aanleiding tot legitieme verschillen in inschattingen. Een belangrijk punt is dat experten transparantie moeten geven over die onzekerheid, en dan is het aan de politici om finaal de afweging te maken met oog op het geheel. We mogen echter onze waakzaamheid niet laten verslappen zoals duidelijk wordt uit oplopende hospitaalopnames. Inzake epidemies kan je je maar beter vergissen aan de voorzichtige kant, maar dan wel op alle dimensies: Covid19, andere pathologieën, en economische schade.

Finaal is het duidelijk dat we nog sterk dienen te verbeteren in het gezondheidsmanagement met de focus op maatregelen die werken. Transparantie en veel betere inzetten op het inzamelen van detaildata blijft een belangrijk verbeterpunt. In een tijd van big data is het verbazend dat de meest elementaire data niet beschikbaar zijn en niet gebruikt worden. Daardoor zou veel beter lokaal ingegrepen kunnen worden, wat een belangrijke sleutel is tot betere performantie. Op dit moment werpt met name de situatie in Brussel de vraag op of het beleid niet faalt op een onverantwoorde wijze.