Buchanan

Het werk van James Buchanan als voorbeeld van political economy
Wat de lezer wel mag weten is dat die ambitie om naast "economics" opnieuw "political economy leven in te blazen niet nieuw is maar in de voetsporen treedt van indrukwekkende voorgangers. Met name verwijs ik naar Nobelprijswinnaar James Buchanan die in talloze boeken de economie opnieuw als politieke economie herformuleerde. Tijdens het debat zei Chang dat hij niet de ambitie had om zich ook op filosofisch ijs te begeven gezien zijn beperkte vertrouwdheid daarmee. Dat kan als een te prijzen bescheidenheid opgevat worden maar anderzijds is het wel een onvermijdelijke stap als we Changs project ernstig nemen. En dan kunnen we bijvoorbeeld veel leren uit Buchanans werk omdat hij daar net zijn levenswerk van maakte. Dat is natuurlijk wel een formidabele taak omdat een nieuwe politieke economie meer vereist dan dat economen tweedehands handelaars worden in oude ideeën. Daartoe is inderdaad vereist dat niet slechts een handvol economen die onderzoeksagenda opnemen.

Buchanan schrijft in "What should economists do", dat onze taak vooral pedagogisch is. De ogen openen voor "unintended consequences". Wijs mensen op de gevaren van utopisme. Beleid dat sympathiek lijkt (bv huur reguleren, plafonneren) kan net ertoe leiden dat er nauwelijks nog aanbod is van goed huurwoningen. In die pedagogische optiek is het niet de taak van de econoom om stemadvies te geven maar wel zorgen dat mensen weten tot wat naïef beleid kan leiden. Ik geef een voorbeeld: Peter Mertens had als verkiezingscampagne de stelling dat de overheidsschuld moest kwijtgescholden worden. Omdat Mertens denkt dat die schuld inhoudt dat de markten de overheid kan disciplineren. Het is de taak van de econoom erop te wijzen dat als de overheid haar schuld niet honoreert, al het spaargeld en pensioenfondsen waardeloos wordt want dat is vandaag grotendeels belegd in staatsobligaties. Dus een sympthiek voorstel blijkt waanzinnige gevolgen te hebben voor de "gewone man". Buchanan wil dat "economics" als aparte discipline ontstaat naast "political economy". In economics gaan we positivistisch gedrag proberen te verklaren. Hij spreekt over "objective" theory versus "subjective" theory. Buchanan zet zich af van de praxeology van Von Mises omdat deze volledig "nonoperational" is: de theorie kan niets meer verklaren. De mens handelt zoals hij handelt: "it can explain any conceivable action that a person might be observed to take, the obverse is of course that the theory can really explain nothing at all". Verhelderend vind ik de referentie naar een paper waar empirisch nagegaan wordt in hoeverre dieren rekening houden met de wet van de vraag: als de opportuniteitskost van een goed stijgt, gebruiken ook dieren er minder van. http://www.jstor.org/discover/10.2307/2936137?uid=3737592&uid=2&uid=4&sid=211044281269

De economie kan wel degelijk een voorspellende kracht kan hebben maar meestal slechts op een bescheiden wijze. Het is belangrijk die beperkingen te kennen.Wellicht iets meer verklarende kracht op het microeconomisch vlak terwijl in de macroeconomie onze capaciteit tot voorspellingen en verklaringen veel beperkter zijn.

Buchanan is ook erg kritisch voor de bijdragen van Ludwig von Mises die hij "flawed" vindt: "There is a legitimate domain for predictive economic theory". Voor de details van die kritiek verwijs ik naar Buchanans  "Domain of Subjective Economics: Between Predictive Science and Moral Philosophy".